Εμείς και τα ...κουνούπια

Σοβαρή έξαρση στη δραστηριότητα των κουνουπιών παρατηρείται το τελευταίο χρονικό διάστημα. Εξαιτίας της τρίμηνης καθυστέρησης που σημειώθηκε στην έναρξη των ψεκασμών για την καταπολέμησή τους, κουνούπια και σκνίπες «θερίζουν», ειδικά κατά τις νυχτερινές ώρες.

Χθες επιβεβαιώθηκε εργαστηριακά το πρώτο κρούσμα του ιού του Δυτικού Νείλου στο Λεκανοπέδιο για φέτος, ενώ οι ειδικοί επισημαίνουν ότι σωρεία νοσημάτων είναι δυνατό να μεταδοθούν μέσω των κουνουπιών.

Οι έντονες διαμαρτυρίες των πολιτών ώθησαν αρκετούς δήμους να προχωρήσουν σε τροποποίηση των προϋπολογισμών τους, να περικόψουν δαπάνες και να προβούν με ίδια έξοδα σε επίγειους ψεκασμούς. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της Κεντρικής Μακεδονίας, όπου η σχετική έγκριση εστάλη από το Ελεγκτικό Συνέδριο στην Περιφέρεια μόλις στις 26 Ιουνίου, όταν η αναπαραγωγική διαδικασία των εντόμων έχει ολοκληρωθεί από τον Μάιο.

Σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας, η διαδικασία των εναέριων και επίγειων ψεκασμών θα έπρεπε να είχε ξεκινήσει από τα μέσα Μαρτίου και να είχε ολοκληρωθεί ως το τέλος Απριλίου, ώστε να εξοντωθούν οι προνύμφες. Παρ' όλα αυτά, κάτι τέτοιο δεν έγινε, με αποτέλεσμα... πολλές «γενιές» κουνουπιών να αναζητούν τα «θύματά» τους μόλις σουρουπώσει. Οι αρμόδιοι αποδίδουν την καθυστέρηση τόσο στην έλλειψη κονδυλίων εν μέσω οικονομικής κρίσης όσο και στη μετάθεση ευθυνών από τη μια υπηρεσία στην άλλη.

Η ολιγωρία στη λήψη μέτρων προστασίας του πληθυσμού αυξάνει τον κίνδυνο μετάδοσης νοσημάτων. Οπως εξηγεί το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕΕΛΠΝΟ), μέσω κουνουπιών μεταδίδονται αρκετά νοσήματα από ιούς και παράσιτα, όπως η ελονοσία, ο ιός του Δυτικού Νείλου, ο δάγκειος πυρετός, ο πυρετός Chikungunya και άλλα. Βασική δεξαμενή του ιού του Δυτικού Νείλου είναι τα πουλιά, ενώ ο ιός δεν μεταδίδεται από τον άνθρωπο στα κουνούπια. Στην Ελλάδα καταγράφονται κάθε χρόνο αρκετά κρούσματα ελονοσίας, η οποία μεταδίδεται με το τσίμπημα του θηλυκού ανωφελούς κώνωπα.

Η εκδήλωση της νόσου μπορεί να γίνει σε χρονικό διάστημα από δύο μήνες έως και δύο χρόνια από το δήγμα του κουνουπιού και στα κυριότερα συμπτώματα της νόσου περιλαμβάνονται πυρετός, ατονία, εφίδρωση, πονοκέφαλος, μυαλγία, αίσθηση κακουχίας, θωρακικός και κοιλιακός πόνος, διάρροια, ανορεξία και ναυτία. Οι επιστήμονες διευκρινίζουν ότι ο ιός του AIDS δεν μεταδίδεται μέσω του νύγματος κουνουπιών, όπως εσφαλμένα θεωρούν ορισμένοι. Τέλος, οι σκνίπες λειτουργούν ως μέσο μετάδοσης καλαζάρ από τους σκύλους.

Η λήψη μέτρων προστασίας θωρακίζει τον πληθυσμό τόσο από τα τσιμπήματα όσο και από ενδεχόμενες επιπλοκές τους. Αλλωστε, οι ειδικοί υπογραμμίζουν πως ακόμη κι αν στην περιοχή μας υλοποιούνται προγράμματα καταπολέμησης κουνουπιών, ο κίνδυνος δεν εκμηδενίζεται και ως εκ τούτου η ατομική προστασία είναι απαραίτητη. Η ανάγκη γίνεται πιο επιτακτική για τα άτομα που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.

Το ΚΕΕΛΠΝΟ προτείνει μεταξύ άλλων την επιλογή ενδυμάτων που να καλύπτουν όσο γίνεται περισσότερο το σώμα, όπως μπλούζες με μακριά μανίκια και παντελόνια, και τη χρήση εντομοαπωθητικού που περιλαμβάνει μία από τις εξής δραστικές ουσίες: DEET (Ν,Ν-διεθυλοτολουαμίδη), πικαριδίνη ή ικαριδίνη (picaridin ή icaridin), αιθέρια έλαια ευκαλύπτου, IR3535.

Επίσης, συμβουλεύει να κάνουμε συχνά λουτρά καθαριότητας ώστε να απομακρύνεται ο ιδρώτας και να λαμβάνονται πρωτοβουλίες εξυγίανσης του περιβάλλοντος από εστίες αναπαραγωγής κουνουπιών. Σε αυτές περιλαμβάνονται ο καθαρισμός των αγωγών ομβρίων υδάτων, ο καθαρισμός της βλάστησης από επιφανειακά νερά και η αποφυγή αλόγιστης χρήσης του νερού.

Συναγερμός για το πρώτο κρούσμα του ιού του Δυτικού Νείλου

Επιβεβαιωθηκε χθες από το ΚΕΕΛΠΝΟ το πρώτο φετινό κρούσμα του ιού του Δυτικού Νείλου. Το περιστατικό αφορά ηλικιωμένο άνδρα, κάτοικο της Ανατολικής Αττικής, ο οποίος δεν μετακινήθηκε πρόσφατα σε άλλες περιοχές της χώρας, όμως έχει σοβαρά υποκείμενα νοσήματα.

Το ΚΕΕΛΠΝΟ επισημαίνει ότι, βάσει της εντομολογικής του επιτήρησης, στην Αττική η κυκλοφορία του ιού έχει αρχίσει από τα τέλη Μαΐου. Πρόσφατα η ομάδα ερευνητών της Κτηνιατρικής Σχολής του ΑΠΘ ανέφερε την κυκλοφορία του ιού του Δυτικού Νείλου και στην Κεντρική Μακεδονία.

Ο ιός του Δυτικού Νείλου μεταδίδεται μέσω του δήγματος των απλών κουνουπιών, με τους περισσότερους ασθενείς να παραμένουν ασυμπτωματικοί, περίπου το 20% να εμφανίζουν ήπια συμπτώματα γριπώδους συνδρομής και λιγότεροι από 1% να παρουσιάζουν σοβαρότερες εκδηλώσεις, κυρίως εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα, οξεία χαλαρή παράλυση. Οι σοβαρότερες εκδηλώσεις της νόσου, κατά τους επιστήμονες, εμφανίζονται σε ηλικιωμένους και ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς.

Για πρώτη φορά στην Ελλάδα εμφανίστηκε επιδημία λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου το καλοκαίρι και το φθινόπωρο του 2010. Συνολικά είχαν διαγνωστεί 262 περιστατικά. Το 2011 διαγνώστηκαν 101 κρούσματα και καταγράφηκαν 9 θάνατοι σε ασθενείς άνω των 65 ετών και με υποκείμενα νοσήματα, ενώ το 2012 διαγνώστηκαν 161 κρούσματα και καταγράφηκαν 18 θάνατοι σε άτομα άνω των 70 ετών με υποκείμενα νοσήματα.

Κατερίνα Ροββά